Udzielanie pierwszej pomocy

Ratownictwo poza szpitalne, czyli: drogowe, wodne, górskie, znacznie różnią się od ratowania zdrowia i życia w szpitalu. Tutaj nie ma specjalistycznego sprzętu. Na jednego ratownika niejednokrotnie przypada wielu poszkodowanych, warunki pogodowe są niesprzyjające, ciężko dostać się do ofiar wypadku, w dodatku trzeba często narażać własne zdrowie i życie. Podczas wypadków w kopalniach, na placach budowy, halach produkcyjnych czy przestrzeniach magazynowych, zagrożenia są często nie mniejsze niż w wysokich górach albo podczas ratowania tonących z przerębla.

Magazyny mają swoje często specyficzne wypadki. Spróbuję omówić najczęstsze z nich:

a/ Przygniecenia – przez wózki widłowe, samochody ciężarowe, suwnice, przewrócone regały, rampy, bramy i inne. Udzielanie pomocy poszkodowanym wygląda następująco. Jeżeli do zdarzenia doszło na naszych oczach, należy odsunąć od poszkodowanego przedmiot, który go przygniótł, ale jeżeli ciężar jest duży (kilka ton), najpierw warto zastanowić się czy nie pogorszymy stanu poszkodowanego, który został przygnieciony, szczególnie gdy ciężar spoczywa na ważnych organach, takich jak wątroba, żołądek, ważne naczynie jak tętnica pachwinowa. W razie potrzeby warto zaopatrzyć przygniecionego w opaskę uciskową, która zatrzyma ewentualny krwotok wewnętrzny. W przypadku, gdy osoba została przygnieciona przez znaczny ciężar i pozostawała pod jego naciskiem dłużej niż 3-5 minut, nie należy zdejmować ciężaru, ponieważ można doprowadzić do tzw. zapaści. Podczas przygniecenia w pierwszej fazie dochodzi do zwiększenia ciśnienia w naczyniach, po kilku minutach, organizm będąc homeostatą, spróbuje wyrównać ciśnienie. Jeżeli w tym momencie ciężar zostanie usunięty ciśnienie natychmiast spadnie, doprowadzając często do utraty przytomności, która z kolei może okazać się fatalna w skutkach.

b/ Upadki z wysokości i odpadnięcia (zawiśnięcia w uprzęży) – Poszkodowanego nie należy pochopnie ruszać po wypadku. Nie zmieniamy pozycji osoby po upadku, jeżeli życiu poszkodowanego nie zagraża niebezpieczeństwo. Oczywiście mamy na względzie podejrzenie uszkodzeń kręgosłupa i tym samym ryzyka przerwania ciągłości rdzenia kręgowego. Jedynymi odstępstwami będą nagłe stany zagrożenia życia, takie jak: brak tętna lub/i oddechu, masywny krwotok itp.

Odpadnięcie i zawiśnięcie w uprzęży, wbrew pozorom jest również bardzo niebezpieczne. Warto aby osoby pracujące z uprzężami miały podstawy IRATA[1], albo były przeszkolone w zakresie ratowania osób, które zawisły w uprzęży. Osobom po odpadnięciu, należy stosunkowo szybko pomóc, ponieważ już po kilku minutach w nieprzystosowanych uprzężach bhp-owskich dochodzi do problemów z krążeniem krwi i w ostateczności do utraty przytomności i śmierci.[2]

c/ Pochwycenia przez maszynę – W magazynach mamy wiele maszyn: od wózków widłowych do przenośników taśmowych po suwnice. Każda z tych maszyn może pochwycić człowieka i podnieść go, przewrócić, zrzucić z wysokości, lub uwięzić. W razie pochwycenia należy maszynę natychmiast wyłączyć. Po ocenie sytuacji należy podjąć decyzję, czy natychmiast uwolnić człowieka i w jaki sposób (jeżeli pochwycony został podniesiony na znaczną wysokość, lub przygnieciony do ściany, podłoża lub innej części maszyny, należy działać bardzo ostrożnie i rozważnie.

d/ Amputacje urazowe – Po amputacji należy założyć opaskę uciskową kilka centymetrów od miejsca przecięcia i najlepiej napisać długopisem lub flamastrem na skórze godzinę założenia opaski (dla służb medycznych). [UWAGA!!! W przypadku ran ciętych stosujemy opatrunek uciskowy na ranie a nie opaskę uciskową]. Co zrobić z odciętą kończyną? Owinąć w czysty opatrunek, następnie w folię (szczelnie) i włożyć do zimnej wody. W przypadku, gdy dysponujemy płuczkami do oczu na pyły z solą fizjologiczną 0,9%, można odcięty kawałek ciała zanurzyć w naczyniu i przekazać służbom medycznym.

I jedna rada na koniec. Nie wkładajmy amputowanego palca do własnej kieszeni, ponieważ możemy znaleźć ów palec dawno po fakcie, w najmniej oczekiwanym momencie, np. szukając drobnych na kawę z automatu. Co najgorsze, poszkodowany, nie odzyska kończyny. Dobra rada. Palec należy włożyć poszkodowanemu do kieszeni.

[1] IRATA – Specjalistyczne kursy dla osób pracujących  na wysokości z wykorzystaniem lin i uprzęży

[2] Uprzęże alpinistyczne posiadają inne mocowania, szersze lepiej usytuowane, pozwalające na zmianę pozycji w uprzęży. Niestety rzadko które przedsiębiorstwo stać na zakup drogiego specjalistycznego sprzętu, a jeszcze mniej osób zdaje sobie sprawę z różnic w sprzęcie i możliwości przetrwania po odpadnięciu.