Sporządzenie Instrukcji Pożarowej stanowi ochronę dla przedsiębiorstwa, nie tylko pod kątem spełnienia wymagań prawnych, ale także wpływa na bezpieczeństwo osób i mienia. Prawidłowo przygotowany dokument, nie stanowi martwego zapisu, pełni rolę bazy do sprawnego przeprowadzenia akcji ratowniczej przez Państwową Straż Pożarną (PSP). Zaletami sporządzenia IBP jest: wskazanie obszarów zagrożonych wybuchem, wytypowanie słabych stron w dotychczasowym zabezpieczeniu pożarowym, określenie sposobu ewakuacji ludzi, mienia, jasne określenie odpowiedzialności osób za przeprowadzenie akcji ewakuacyjnej.

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego zwana czasami „instrukcja przeciwpożarowa lub „instrukcja pożarowa” jest dokumentem wymaganym w całym okresie użytkowania budynku począwszy od jego odbioru przez Państwową Staż Pożarną.

Instrukcja wymagana jest w obiektach bądź ich częściach stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, w których występuje strefa zagrożenia wybuchem, lub:

• kubatura brutto budynku lub jego części stanowiącej odrębną strefę pożarową przekracza 1000 m³ (przeciętnie ok. 300 m² powierzchni wewnętrznej) – nie dotyczy budynków inwentarskich;
• kubatura brutto budynku inwentarskiego przekracza 1500 m³
• powierzchnia strefy pożarowej obiektu innego niż budynek przekracza 1000 m².

Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego jest wykonywana w oparciu o dokumentację techniczną budynku, wizję lokalną obiektu oraz przepisy przeciwpożarowe i polskie normy. Instrukcja opracowywania jest zgodnie z najnowszymi obowiązującymi przepisami.

Wykonana Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego składa się z:

• Części opisowej zgodnej z § 6. 1 Rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Składa się z następujących elementów:
  • Postanowienia ogólne; przedmiot i cel opracowania; podstawy opracowania; charakterystyka pożarowa obiektu(ów) i przeznaczenie obiektu(ów), zakładu; zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej; potencjalne źródła powstawania pożaru i drogi rozprzestrzeniania; zasady zapobiegania pożarom i miejscowym zagrożeniom; zasady prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych; wyposażenie obiektów w sprzęt przeciwpożarowy oraz poddawanie go przeglądom technicznym; zasady postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego zagrożenia, sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią instrukcji oraz przepisami przeciwpożarowymi; warunki ewakuacji; postanowienia końcowe.

• Części graficznej zawierającej plany obiektów i rzuty kondygnacji z naniesionymi oznakowaniami sprzętu, urządzeń przeciwpożarowych oraz dróg ewakuacyjnych.

• Załączników takich jak wzory protokołów i zezwoleń dotyczących prac pożarowo niebezpiecznych, a także oświadczenie pracownika o zapoznaniu się z treścią instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, wzór oświadczenia o przeszkoleniu pracownika.

Kto może wykonywać instrukcję bezpieczeństwa pożarowego

Osoby wykonujące Instrukcję Bezpieczeństwa Pożarowego muszą posiadać kwalifikacje, o których mowa w art. 4 ust. 1 b ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. nr 178, poz. 1380 z późn. zm.), tj.:

• co najmniej wykształcenie średnie i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej,
• lub tytuł zawodowy technika pożarnictwa,
• lub wykształcenie wyższe i ukończone szkolenie specjalistów ochrony przeciwpożarowej,
• lub wykształcenie wyższe na kierunku inżynieria bezpieczeństwa pożarowego lub tytuł zawodowy inżyniera pożarnictwa (Szkoła Główna Służby Pożarniczej w Warszawie).

Miejsce przechowywania instrukcji bezpieczeństwa pożarowego

Instrukcję Bezpieczeństwa Pożarowego najlepiej wykonywać w 2 kopiach. Zgodnie z przepisami (§ 6 ust. 9 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów z dnia 7 czerwca 2010 r. (Dz.U. nr 109, poz. 719 z 2010 r.)) instrukcja powinna być przechowywana w miejscu dostępnym dla ekip ratowniczych. Może to być portiernia lub np. wydzielona szklana szafka znajdująca się w pobliżu głównego wejścia. Przepisy pozostawiają dowolność w tym zakresie.

Zaleca się, aby pracodawca zachował drugą kopię, w innym miejscu poza terenem zakładu, na wypadek zniszczenia dokumentu podczas pożaru. 

Kiedy należy przekazać instrukcję bezpieczeństwa pożarowego do Państwowej Straży Pożarnej

Głównym czynnikiem wpływającym na podjęcie decyzji o przekazaniu Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego do PSP jest to czy wymagany jest System Sygnalizacji Pożarowej.

Kiedy wystąpi taka konieczność wówczas dokument należy przekazać do właściwego miejscowo Komendanta Powiatowego/Miejskiego PSP w dwóch częściach:

• część pierwsza – warunki ochrony przeciwpożarowej,
• część druga – plany graficzne